De invoering van de Topklasse werd een paar jaar geleden met gemengde gevoelens begroet. Zondagamateurs waren hoopvol, zaterdagamateurs meer sceptisch. Nu 3 seizoenen verder leven die gemengde gevoelens nog steeds.
De toeschouwersaantallen zijn dalende en liggen bij een aantal clubs zelfs onder hun gemiddelden uit de tijd dat de hoofdklasse nog het hoogst haalbare was.
Vooral in de Topklasse Zondag is dat merkbaar wat er mede de oorzaak van is dat nu al 3 zondagtoppers (Hilversum, Feyenoord en Argon) hun heil in de zaterdagcompetitie zoeken. Een grotere uitstroom in het zondagvoetbal ligt op de loer. Haaglandia lijkt de volgende kandidaat.
Neergang Jupiler League en Topklasse
Daarnaast is het primaire doel van de KNVB; aansluiting op en doorstroming met het betaalde voetbal, niet gehaald. In tegendeel, na een eerste opleving bij de start van de topklasse is er nu een neergang te bespeuren; niet alleen in belangstelling maar ook in financiële armslag, waarbij uiteraard de crisis ook een aardige duit in het zakje doet.De KNVB blijft vooralsnog vasthouden aan de fors hogere eisen bij toetreding tot het betaalde voetbal, waardoor het financiële gat alleen maar groter is geworden en geen amateurclub er een seconde over piekert om te promoveren naar de zieltogende Jupiler League, dat langzamerhand door de faillissementen uitgedund raakt.
Kortom; je hoeft geen profeet te zijn om te voorspellen dat het zo niet de goede kant op zal gaan met zowel de Jupiler League als de Topklasse.
Maatregelen KNVB
De KNVB is de afgelopen tijd bezig geweest om middels diverse proefballonnetjes de mogelijkheden en het draagvlak te peilen voor veranderingen. Dan gaat het om zaken als het instellen van verplichte promotie naar het betaalde voetbal voor de topklassekampioen, verlaging licentie-eisen, toetreding beloftenteams BVO's tot de Jupiler League, een nieuwe 2e divisie en als laatste een poging om de huidige topklassekampioenen Katwijk en Achilles'29 te bewegen tot promotie.De KNVB schijnt op 23 mei 2013 een besluit te nemen uit een aantal scenario's op basis van de hierboven genoemde opties. Als de KNVB consessies doet m.b.t. licentieeisen en de vrijdag als vaste speeldag loslaat dan lijkt promotie van zondagkampioen Achilles'29 naar de Jupiler League een feit, omdat hiermee wordt ingegaan op de belangrijkste door voorzitter Derksen geuite eisen.
Of zaterdagkampioen Katwijk dit voorbeeld gaat volgen zal van meer factoren afhangen. Katwijk heeft minder voorbereidingstijd dan Achilles'29 en zal toch eerst op erg korte termijn draagvlak bij de leden en lokale overheid moeten krijgen om tot deze stap over te kunnen gaan.
Risico's en mogelijke negatieve effecten
Maar het probleem lost zich even niet op met promotie van 2 topklassers en verlaging van licentieeisen. Er kleven nogal wat risico's aan deze noodoplossing zoals :- Topklasser kan noodzakelijke financiële groei niet waarmaken en bungelt daardoor onderin de Jupiler League
- Verdere verzwakking Topklasse vanwege vertrek 2 topteams
- Verdere verzwakking Jupiler League vanwege lagere licentie-eisen
- Verdere verzwakking Topklasse omdat ervaren profspelers minder snel kiezen voor Topklasse vanwege toename mogelijkheden om als semiprof in Jupiler League te blijven spelen
- Mogelijke vergroting van het gat tussen Jupiler League en Eredivisie (en daarmee verplaatsing van het probleem)
- Verdere verlaging toeschouwersaantallen Topklasse a.g.v. concurrentie door Jupiler League als deze ook op zaterdag gaat spelen
Versterking Topklasse
De KNVB zou niet enkel moeten inzetten op verlaging van de instroomdrempel om het gat tussen de Topklasse en de Jupiler League te verkleinen maar daarnaast ook in moeten zetten op (financiële) versterking van de amateurtop, zodat het gat ook van onderaf wordt gedicht.Dit is mogelijk door in te grijpen in de huidige competitieopzet van de topklasse. Deze beste optie lijkt regionalisering van het topamateurvoetbal middels het instellen van gemengde en regionaal ingedeelde topklassen (2, het liefst 3) met zaterdagmiddag als vaste speeldag. De voordelen van regionalisering op zaterdag kunnen zijn:
- toename toeschouwersaantallen vanwege toename van het aantal derby's en regionale wedstrijden
- toename toeschouwersaantallen i.v.m. ontbreken concurrentie van eredivisie (vooral de TV uitzendingen op zondag)
- toename inkomsten vanwege vergroting regionale uitstraling en binding. Dit biedt mogelijkheid om aan te sluiten op regionale TV- en sponsorgelden. De topklasse onderscheidt zich door regionalisering van de 2 landelijke betaalde competities en vist dan in een andere vijver.
- financieel en sportief interessantere kampioenscompetitie met toegenomen kans op promovendus naar betaald voetbal (3 ipv 2 kandidaten)
Alleen een goed fundament maakt echte en structurele groei mogelijk in alle daarboven gelegen lagen van de voetbalpiramide.
Alternatief is een landelijke 2e divisie middels samenvoeging van de 2 huidige topklassen tot 1 gemengde, maar daar lijkt geen ruimte voor te zijn aangezien de eerste divisie als landelijke competitie al moeite genoeg heeft om financieel het hoofd boven water te houden. Het feit dat men er niet in is geslaagd om landelijke sponsoren en de landelijke televisie te binden aan de topklasse geeft duidelijk aan dat daar niets meer te halen is.
Meer focus van de KNVB op het gezond maken van de amateurtop en daarmee versterking van de piramide in het voetbal zou welkom zijn en een logisch gevolg op de koers die ingezet is met het vormen van een topklasse. Daarbij moet echte aansluiting op het betaald voetbal mogelijk worden gemaakt, zodat er ook gezonde druk van onderaf op het betaald voetbal komt te ontstaan.
Een douw voor de topklassers zou welkom zijn, maar dan wel eentje van onderaf.
